Aylık arşivler: Temmuz 2016

Akan ırmakları kurutmak gibidir kültürün doğal akışını kesmek

Toplumsal değişmeler, bilim ve teknolojinin gelişmesiyle hız kazanır. Sanayileşme ve kentleşme ile birlikte, özgün kültürel yapı değişmeye başlar. Hızlı değişim, insanların yüz yıllardır biriktirdiği kültürü yok eder. Modern alım- satım piyasası, kendine gerekli olan tüketim toplumunu yaratır.

Ekosistemin bozulmasıyla, doğada ekolojik sorunlar baş göstermektedir. Kültürel sürekliliğin kırılması da, toplumun sosyolojik ve psikolojik dengelerini etkiler. Ekosistem gibi, toplumun kültürel dengesinin de iç dinamikleri vardır. Yumuşak ve doğal geçişler bu dinamizme olumlu etkiler katarken, sert geçişler ve dayatmalar yıkıma neden olmaktadır. Dünya göz göre, göre küresel ısınmaya doğru sürüklenmekte, bütün canlılar için tehlike çanları çalmaktadır. Hızlı değişim, toplumun kültürel dengesinde de benzer etkiyi yaratır. Güç merkezlerinin getiri beklentileri, kültürü tek elde toplamaya başlar. Kültürün yönetimi, doğal sürekliliğinin önünü keser.

BİLKE, halk kültürünün sosyolojik dengelere etkisi konusunda farkındalık yaratmak istemektedir. Çünkü kültür, insanın zamandaki bilinçsel aşamalarını gösteren bir aynadır. Bilinçsel bellek, halkbilimi yöntemleri ile güncellenmeli ve kaybolan değerlerimiz korunmalıdır. Memleket sevgisi, komşuluk, işbirliği gibi özel duygular yaşatılmalıdır.

 “Nerede bir köy türküsü duysam şairliğimden utanırım”:Dizede tanımlanan köy türküleri, bu gün duygu yoğunluğunu kaybetmiştir. Sokak oyunları yok olmuş, yaparak- yaşayarak öğrenmenin yerini sanal deneyim almıştır. Geçmişte oyununu ve oyuncağını kendi yaratan çocuk, bu gün bilgisayarda bir “tık” ile başardığını günlük yaşamda başaracağını sanmaktadır.

Kaynaklar Sinop tarihinin, M.Ö. 6 veya 7- 8 bin yıllarına dayandığını yazar. Göçle gelen kültür, bu eski kültürle harmanlanmıştır. Sinop kültür belleği, yakın tarihte gerçekleşen Kafkas-  Balkan- Kırım göçü ve bin yıllık yürüyüşle gerçekleşen Yörük göçü ile daha da zenginleşmiştir. Kültür belleği alanında yapılan ve yapılacak olan akademik çalışmalar, Sinop’a kültür ve turizm kenti olma yolunda artı değerler kazandıracaktır. Kültürel belleğin, köy ve kent müzelerinde yaşatılması hedefimizdir.

KENDİMİZİ TANIMA YOLUNDA 

18 Mayıs 1919 Anısına:18 Mayıs 1919 sabahı, Atatürk Bandırma Vapuru ile Sinop limanına uğrar. Yol ve coğrafi konum, kurtuluş hareketi için uygun bulunmaz ve vapur, akşam Samsun’a hareket eder. Sinop, Kurtuluş Savaşında en fazla şehit veren iller arasındadır. O yıllarda, şehir merkezinin nüfusu azdır. Köylerden cephelere akın, akın asker gönderilmiştir. Anadolu savaşlarında çok kayıp vererek Sinop kırsallarına gelenler, sağ kalan tüm erkeklerini yine cephelere yollamıştır. Aralarında 14- 15 yaşlarında çocuklar da vardır. Gidip de dönmeyenlerin özlemleri yürekleri dağlamış; savaş kayıpları korkusundan erkek çocuklarının daha fazla değer görmesi geleneği yaşatılmıştır. Modernlik, kültürlerin temelindeki bilinçsel yaşam birikimlerini anladıkça ve çözdükçe gelecektir.

Bilke, halk kültürlerinin toplumun bilinçsel seviyesi ile paralel gidişine dikkat çekmektedir. Bu nedenle, iki yılda bir  verilen ”BİLKE HALKBİLİM ÖDÜLLERİ” Türkiye Cumhuriyetinin varlığını borçlu olduğumuz bu unutulmaz kahramanların anısına düzenlenmektedir.