RSS

Aylık arşivler: Kasım 2014

YUSUF DEDE DERSİM’DE NASIL ASKERLİK YAPTI

DERSİM VE TATLICAK KÖYÜNDEN YUSUF PAK

yusuf dede-3

31 EKİM 2007 günü, Gerze- Tatlıcak köyüne halk kültürü araştırmaları için gitmiştim. Bu gün rahmetle andığım Yusuf PAK, o gün 95 yaşında idi. Askerliğini DERSİM’de yapan Yusuf dede ile söyleşi yapmıştım. Kitabımda yer verdiğim söyleşinin, DERSİM bölümünü paylaşmak istiyorum:

Y.SRKY–  Yusuf Dede Askerliğini nerede yaptın?

Yusuf PAK– Ben askerliğimi Tunceli- ovacık’ta yaptım.

Y.SRKY– Orada yaşadıklarını anlatır mısın?

Yusuf PAK- Tunceli’de  Aliboğazı, Kutuderesi’ni ne gezdik. Tam 3,5 ay oralarda askerlik yaptım.

Y.SRKY– Nasıl geçti askerlik?

Yusuf PAK– Savaş varıdı orada, nasıl buluyolardı bilmem ama isyancıların silahları vardı. Biz mağaralarda dağda bayırda, derede kendimizi savunduk. Korkudan uyku uyumadık.  Silahları vara yoğa ateşliyolardı. Bizim silahlarımızı çalıyor, bize amanlık vermiyorlardı. Düzensizler, ne yapacakları belli olmuyordu. Silah kullanmasını bilmeyenler vardı. Silahı ters tutup, kendi kendisini vuranları gördüm.

yusuf dede-2

Y.SRKY – Atatürk’ü gördün mü Yusuf dedem?

Yusuf PAK-Atatürk’ü görmem mi? Bizi oraya bıraktı da Ankaraya gitti. Atatürk bizi Dersimde Aliboğazına mağaralara bıraktı . Koca atlara bindi oralarda gezdi.  Adnan Menderes, İsmet İnönü Atatürk ile beraber oraları gezdiler.

Y.SRKY– Adnan Menderes de orada mıydı?

Yusuf PAK- Menderes de varıdı, okumuş insandı. Atatürk ona “bana katip olur musun” diyor. Menderes de, babam hafız, ona sorayım diyor. Menderes, babasına soruyor, devlet kumandasına geçme diyo babası. Atatürk istedi diye Kabul ediyor.

Y.SRKY- Menderes yedek subay mıydı?

Yusuf PAK- Asker değildi, katipti. Altında at vardı atla geziyordu. Sonra çıktı Kutu Deresi’ne.  Teyyareleri o kullandı, bizi korudu. Daha sonra teyyare geldi ve onunla gitti. Bi daha da gelmedi.

Yusuf Pak Dede’yi rahmetle ve hürmetle anıyorum. Yusuf Dede ile yöredeki hikayeler, eski gelenekler yani halk kültürleri hakkında konuştuklarımızın hepsi BİR İNCİ MEMLEKETİM kitabımdadır.

 
 

Etiketler: , ,

ÇAĞLAYAN KÖYÜNDE SU DEĞİRMENİ

IMG_0465

Doğal ürünler ve doğal beslenme hakkında her gün basın yayın organları yeni bilgiler sunmaktadır. Oysa,köylümüz eskiden doğal beslenirdi. Un su değirmeninde öğütülür, tavuk bağda bahçede gezerek yumurtlar, toprak verdikçe verirdi.

Artık su değirmenleri azaldı. Bu gün Çağlayan köyü su değirmeni, hala kullanılmaktadır. Değirmen, İmamgil sülalesinin değirmeni olarak anılır.

IMG_0471

Değirmende öğütülen buğday, kabukları ile birlikte öğütüldüğü için hazmedilmesi kolaydır. Derneğimizin Organik Gıda Ve El Sanatları Kermesinde bu değirmende öğütülen unlar yer almıştır.

IMG_0479

Su değirmenleri, çay yakınlarında  olur ve suyun kuvvetinden faydalanılarak çalışır. Kervan Çayı kenarındaki bu değirmen, şelalenin suyu ile çalışır. Bu güzelliği sizlerle paylaşmak istedik. Bu kültürün kaybolmamasını diliyoruz.

şelaleIMG_0466

Çağlayan köyünde, evlerin temelinde ve avlusunda kullanılan kesme taşlar, yukarıdaki fotoğrafta da görülmektedir. Bu taşlar, yöreye hastır. Keser, kazma gibi sert bir  aletle vurduğunuzda, taş makine ile kesilmiş gibi dümdüz olur.

IMG_0481

Evlerin temelindeki ve avludaki taşlar, doğal taşlardır.

IMG_0483

Köyden görünüm.

IMG_0482

 
Yorum yapın

Yazan: 11 Kasım 2014 in köylerde yatan tarih

 

Etiketler: , ,

BAŞSÖKÜ KÖYÜNDE USTA BİR MARANGOZ

BAŞKA HAYATLARA AÇILAN PENCERELER

Gerze sahilinden dağlara doğru yükseldikçe, güzel manzaralarla karşılaşırız. Sizlere dağ köylerimizde 2 katlı ahşap evleri yapan, marangoz Mehmet Ali ASLAN’ı tanıtmak istiyoruz.  Karı koca,  geleneksel yapının son temsilcileri olarak kendilerini anlatıyorlar.

Herkes diğer insanları da kendisi gibi yaşıyor zannediyor. Başka hayatlara açılan pencereleri aralamaya devam edeceğiz.

 
Yorum yapın

Yazan: 08 Kasım 2014 in Kültür Arşivi

 

Etiketler: , ,

BAŞ TACIMIZ KADINLARIMIZ VE EL NAKIŞLARIMIZ

Derneğimiz, Sinop dağ köylerinde kaybolan el nakışlarının korunması için 2010  yılından beri resmi kurumlarla görüşmeler yapıyor. Eli nasırlı, sırtının teri kurumamış, teni toprak kakan,  eli öpülesi kadınlarımızın ince, ince işlediği nakışlar herkesi hayrete düşürecektir.

DSCF6195

İpleri kök boya ile boyayan kadınlarımızın, renk ve desen tasarımları yöreye özgüdür.

dkz gzlrIMG_0242

Derneğimiz konu için, Valilik- İl Milli eğitim Müdürlüğü- İş-Kur- Gerze Halk Eğitimi Müdürlüğü- Dikmen Halk Eğitimi Müdürlüğü- Gerze Kaymakamlığı– Dikmen Kaymakamlığı kurumları arasında çok görüşmeler yaptı. 2011 yılı Aralık ayında, zamanın İŞ-KUR Müdürü Sayın Lokman Ceylan, görüşmelerimizden sonra, Dikmen İlçesinde kurs başlattı.  BİLKE- İŞKUR- DİKMEN HALK EĞİTİMİ A.S.O. MÜDÜRLÜĞÜ işbirliğinde Dikmen yöresi geleneksel nakışları koruma altına alındı.

IMG_0199

Bir elbise arkası el nakışı.

Kurs başlatılınca, kursa katılanlar sandıklardan  otantik parçalar getirdiler, Saray- Çorak- Küplüce- Büyükdağ köylerinde yani Dikmen bölgesinde  aynı nakışlar hakimdi..Örnekler ipleri solmuş, kumaşı eskimiş halde getirildi. Artık korunmanın zamanı gelmiş de geçiyordu.

DSCF6191

Yöremiz kültürleriyle öyle zengin bir coğrafya ki. Her ilçe, her köy kendi değerlerine sahip çıkmalı ve onları ortaya çıkarmalı. Dikmen’de bu kursa katılanlar, çalışmaları ile yörenin kültürünü korumada öncülük etmiş oldular. çalışmalarında başarılar diliyoruz.

dikmen13

IMG_0167

IMG_0176

Bu güzellikler, yaşatılmayı hak ediyor. BİLKE kadınlarımızın emeğinin karşılığını bulması için çalışmalarına devam ediyor.

 
Yorum yapın

Yazan: 06 Kasım 2014 in PROJELER