eski sinop köyleri | SİNOP BİLİM KÜLTÜR EĞİTİM DERNEĞİ

KÖYLERİMİZ VE BİLİNMEYENLER

CUMHURİYET DÖNEMİNDE SİNOP KÖY İSİMLERİ ÜZERİNDE ÇALIŞMA

Ulu önder Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti Devletini kurduktan sonra bilim, sanat, kültür ve eğitim alanında büyük atılımlar başlatmıştır. Atılan adımlar pozitif bilime dayalı, ülkenin kalkınma hızını artıran çalışmalardır. Özgür uluslar, dünya sahnesinde verdiği bu tür örneklerle tarihe isimlerini kazımıştır.

Kültür ve sanat alanında yapılan çalışmalar, halkın yaşam kalitesini etkilemektedir. Yaratıcı zekalar, bu alanlarda özgün güncellemeler yaparak halk kültürlerini geleceğe taşırlar. Bir metrekarelik bir tuvalin içinde, geçmişe ve geleceğe yolculuk yapabildiğimiz gibi; bir özlü söz ile şaşkınlıktan dona kalabiliriz. Sözcükler, renkler, desenler ve hikayeler, küçücük dünyalarında bizi evrenin sonsuzluğuna doğru sürükleyebilirler.

Cumhuriyet döneminde, durumun hassasiyeti düşünülerek köy isimlerinin orijinalleri tespit edilmiş ve kayda geçirilmiştir. Osmanlı Devletinin son teşkilatı mülkiye kayıtları içinde, birçok Türkçe yer ismi olduğu gibi, Rumca ve Ermenice isimler de vardır. Yapılan çalışmanın amacı, Anadolu’dan devam eden göçlerle yeni kurulan köylerin isimlerinin tespitidir.

İçişleri Bakanlığının, Cumhuriyet döneminde yayınladığı KÖYLERİMİZ adlı eserde, Türkiye’deki tüm köy isimleri çıkarılmıştır. Bu kitapta, 16. yüzyıl listesinde olan Türkmen ve Yürük köylerinin hepsi vardır. Listeye bunlardan başka, göçerlerin yerleştiği şu köy isimleri de eklenmiştir:

Şeyhli köy Sinop Gerze

Şeyhli köy Sinop Boyabat[1]

Bayat köy Sinop Boyabat

Büyük Kızık köy Sinop Gerze

Küçük Kızık köy Sinop Gerze [2]

Çepni köy Sinop Gerze

Çepni köy Sinop Ayancık[3]”

Tıngır köy Sinop –[4]

Karlı köy Sinop Gerze[5]

Ala-Yuntlu Boyu

Kastamonu: Bu bölgedeki Alayuntlu oymağı Kastamonu Sancağının Boy Ovası (Boy- Abad) kazasında yaşamaktadır. Bu oymak da Ankara Yörükleri arasındaki Ala-Yuntlu oymağı gibi çok küçük olup ancak 20 vergi nüfusludur. [6]

[1] H. Göktürk, aynı eser, s, 116

[2] Hilmi Göktürk- Anadolu’da Oğuz Boyları- 1979 s, 55

Köylerimiz; s, 128, 467, 468, 515.

[3] H.Göktürk aynı eser, s, 107

[4] H.Göktürk, aynı eser, s, 118.

[5] H.Göktürk, aynı eser, s, 121

[6] Faruk Sümer- Oğuzlar, s, 351 Yaşar SARIKAYA

Yorum yapın

Yazan: sinopbilke 02 Eylül 2013 in eski sinop köyleri

Etiketler: sinop köyleri, sinop ve alayuntlu

SİNOP’TA DİVAN YERLEŞİMLERİ

29 Ağu

Sinop köyleri hakkında yapılan akademik araştırmalar ışığında “DİVAN ” sözcüğü neler anlatıyor:

SİNOP’TA KIZILCAELMA DİVANI

‘Divan’lar Türkiye’nin kuzeyinde
Bolu, Zonguldak, Adapazarı ve Sinop yörelerindeki dağlık alanlarda çok sayıda yer
almıslardır. Divanların baslangıcı XVI. Yüzyıl’a kadar gitmekte, bu tarihlere ait
(meseleyi aydınlatması açısından değerli bir kaynak olan) tahrir defterlerinde
bunların izlerine rastlanmaktadır. En eskisi 1431 tarihli olan bu defterlerden 1525
tarihli olanında ‘divan’lara rastlıyoruz.

Tahrir defterlerine baktığımızda bu divanlar hakkında daha ayrıntılı
bilgiler edinebiliriz. Sinop’ta Kızılcaelma divanı Aydoğmus, Kayabası, Sarıseki,
Körseki, Kabaklı ve Gire çukuru köylerini içermektedir ve bunlar bir kısım
sipahinin tımarıdır. Düsük gelirli olan bu köylerin her biri iki ya da üç tımara
bölünmüstür. Bu tımarlar da genellikle bir bekâr ve evli iki kisiye verilir. En yüksek
miktar 10 bekâr kisi ile 19 evli kisiye (aileye) verilmistir. Yine Sinop’ta Kiragos
divanı 23 yerlesme (ya da köy) içermektedir; Saraycık, Gürgen, Akçasehir,
Tasluca, Hacı tepeciği, Saraycık, Karacaköy, (vd.). Bahsedilen bu köyler hem tımar
olarak verilmis, hem de iki ya da üçe bölünmüstür. Ör. Bunlardan Akçasehir 19
aile ve 4 bekâr nüfusu ile 5’e bölünmüstü. Benzer olarak Hacı tepeciği köyü 25 evli
10 bekâr vergi mükellefine, Karacaköy 10 evli 3 bekâr, Saraycık 17 evli 8 bekâr,
Gürgen 29 evli 11 bekâr vergi mükellefine sahipti. Kiragos divanında vergi verenlerin sayısı 163 evli 56 bekâr (toplam 219) kisidir ve bu kisilerin baslıca uğrasısı tarım ve arı yetistiriciliğidir (Kastamonu Sancağı Tahrir Defteri’nden).