01.03.2021-BİLKE
Araştırmalarımız içinde, memleketimizin korunmaya değer neyi varsa sırası geldikçe yer veriyoruz. Arşivimizde 1921 yılı GERZE araştırmalarını görünce, sizlerle paylaşmak istedik. Detaylı araştırmanın, bu gün sadece ACISU ile ilgili bölümünü sunacağız. Araştırmanın sonunda “12 Temmuz 1337 Ayancık Doktor Bahattin Kökdemir” yazıyor.
Araştırdık ve ulaştığımız bilgiler: (1892-Sinop- Gerze doğumlu)İstanbul Tıp Fakültesi Mezunu, Sıhhat Vekaleti İçtimai Muavenet Dairesi Reis Muavinliği ile VII. Dönem Sinop Milletvekili. Evli ve dört çocuk babasıdır.
1921 YILI GERZE ACI SU TAHLİL RAPORU:
MADENSUYU: Gerze’nin 5-7 Km. mesafede 200-300 m. İrtifada acı su karyesi dahilinde bir maden suyu mevcuttur. Bu su (ACI SU) namile maruftur asırlık kavlağan ağaçlarının önünde, 1m. kutrunda ve 1,5 m derinlikte adi duvar taşları ile örülmüş olan bir kuyunun dibi ve civarından çıkar bu su yarım asırdan beri burada bu halde çıkarmış.
Yazın ve kurak mevsimde dereceyi hararet + 5 11, + 5 15 raddesinde ziyade hamızı karbon gazına havidir. Menba yağmur suları ile sulandığında suyun hamızıyet ve gazıyet mıktarı azalır. Harb umumiden evvel civar kaza ve tebdili hava maksadı ile gelmekte ve şimal rüzgarlarına maruz olan bu tenha köyde bir müddet aram ve iktisap kuvvet ederek avdet etmekte imişler. Gerze kasabasında serin su olmadığından yazın sular tahta fıçılar içinde kasabaya nakledip satarlar. Bu su hazım için halkça muteberdir buradan suyu 1 metrelik değnek ucuna takılmış olan tahtadan bir yalak ile çekip içtikten sonra yere bırakılır. Su yevmiye 100 Lt. kadar sarf edilir. Gece birikir kuyunun üstü her ne kadar şemsiyevarı tertibatla örtülmüş ise de toz toprak yaprak ve saireye açıktır. 1335 senesi İSTANBUL’da sureti hususiyede tahlil ettirerek istihsal eylediğim rapor sureti bervechi arz ederim.
SUYUN RAPORU:
Kimyager Hulisi Aziz Sıhhiye Müdüriyeti Umumi Kimyahanesi
No:1744
Berrak manzarada lezzetli ve serbest halinde gaz karbonik harı olan bu madensuyu +100 derece hararetle 3,925 gram kulası yapsısa terk ettiği ve pek cuz’i miktarda Klor sodyum ile sanı ile halinde Kilis magnezi hadit almünü , sud ,potas ile eser silis ihtiva edip hamızı kavli maden suları evsafında olduğunu bılmuayene tebeyyün etmiştir.
1 Nisan 1335 Kimyager Hulusi Aziz
Bu suyun eteklerinde daha az miktarda olmak üzre daha hafif yeni su mevcut ise de istifade değildir.
Gelelim bu güne. 05.11.2020-VİTRİN HABER’ de Sinop İl Özel İdare Genel Sekreteri Sayın Yahya ÇINGIL ve İl Genel Meclisi Başkanı Sayın Yakup ÜÇÜNCÜOĞLU’ nun bölgeyi ziyaret ettiklerini ve bu suyu korumak için çalışmalar yapacaklarını anlattıkları haberini okumuş sevinmiştik.
Analizin yapılıp yapılmadığı hakkında henüz bir bilgi yayınlanmadı bildiğimiz kadarıyla. Değerlerimizi korumada geç kaldığımız kadar kaldık da, daha da geç olmasın diye Dr. Sayın Bahattin KÖKDEMİR’İ rahmetle minnetle yad ediyoruz. TIP kitaplarının, internette 2. el olarak satışı yapılıyor. RUHU ŞAD OLSUN.
İnsanlık için, memleket için yapılan bu tür araştırmalar çok değerli. analiz yapılalı tam 100 yıl olmuş, suyun 100 yıl önceki durumu ve bu günkü hali arasında karşılaştırma yapılması açısından önemli. Teknoloji bu kadar gelişmişken, neden geri kalalım ki. Çalışan, üreten, kalıcı işler yapan herkes var olsun.
ARAŞTIRMA-Yaşar SARIKAYA
SİNOP BİLİM KÜLTÜR EĞİTİM DERNEĞİ 