30.12.2020-BİLKE-
ATASÖZLERİMİZ
Bu gün, okurlarımızla dokuz ile ilgili atasözlerini paylaşmak istiyoruz. Bizim insanımız, nüktedandır. Bir sözcük ile çok şey anlatır. Ezberlediğini dillendirdiği gibi, anında doğaçlama üreterek de söyler.
Sinop’un Gerze ve Dikmen köylerinde yaşlıların kullandığı bir atasözü ilgi çekicidir.
“DOKUZ KÖYÜ DONSUZ DOLAŞTIM YIKILMADIM“
Yaşları 80-90 arasında olanlar, bu sözü çok bunaldıklarında, yoksulluk çektiklerinde, emek edip emekleri çalındığında, haksızlığa uğradıklarında kullanırlar. Söyleyiş tarzları ile söz öyle güzel oturur ki. Bu değerlerimizi saklayamadık. Bilke olarak bu nedenle arşivlemeye çalışıyoruz. Bir gün bir tiyatro, skeç ve türküde karşımıza çıkıverir belki.
Bu gün dokuz köyü donsuz dolaşanlar, yerini telefon, iphone, bilgisayar, TV ekranlarında dolaşanlara bıraktı. (Y.SARIKAYA derleme)
Dokuz köy deyiminin, Anadolu coğrafyasında örnekleri çoktur. Bunlardan bazıları:
Dokuz ayın çarşambası bir araya gelmek: (deyiminin anlamı) Bir çok iş üst üste yığılıp sıkışık bir durum oluşturmak.
Dokuz babalı: Kimden olduğu, babasının kim olduğu belli olmayan.
Dokuz canlı: Yapısı çok sağlam, kolay kolay ölmez.
Dokuz doğurmak: Bir şey ha oldu ha olacak diye tasalanmak ya da çok sabırsızlanmak.
Dokuz körün bir değneği: Bir çok kimsenin tek yardımcısı, tek dayanağı.
Dokuz köyden kovulmuş: Geçimsizliği, hoş olmayan davranışları yüzünden bir çok yerlerden atılmış.
Dokuz yorgan eskitmek (paralamak): Çok uzun yaşamak.
Dokuz at bir kazığa bağlanmaz: (atasözünün anlamı)
- Bir işin başına, tanınmış kişiliği bulunan bir çok kimse birden getirilmemelidir; çünkü anlaşamazlar, birbirlerine saldırırlar.
- Bir çok azılı, zayıf bir güvenlik önlemiyle bir arada zapt edilemez.
Dokuz ölç, bir biç (İki ölç, bir biç): Önce iyi düşünüp taşınmalı, sonra karara varmalı.
_____________________________________________________
© Kaynak: https://www.lafsozluk.com/2011/03/dokuz-ile-ilgili-atasozleri-deyimler-ve.html
BİLKE-BİLKE-BİLKE
SİNOP BİLİM KÜLTÜR EĞİTİM DERNEĞİ 