Etiket arşivi: tütün oyunu

26.02.2021- Ayşe Yaşar SARIKAYA

HORONUMUZ DA VAR KARŞILAMAMIZ DA

1981 yılında, Sinop’ta Uluslararası 23Nisan Şenlikleri düzenlenmeye başlamıştı. Bahri KALINDAMAR (Allah rahmet eylesin), Valilik ve Milli Eğitim Müdürlüğü ile anlaşır, tüm öğretmenleri ve kamu çalışanlarını projeye dahil ederdi. Projede resmi olarak ben de görevlendirilmiştim.

Dünyanın çeşitli ülkelerinden gelen öğrenci grupları Sinop’ta ağırlanırdı. Sinoplu aileler, çocukları ile birlikte aylarca önceden, konuk öğrenci alacaklarını resmi olarak bildirirdi. Şenlik zamanı geldiğinde kimin nerede kalacağı belli olurdu. Çocuklar, birbiri ile dillerini bilmeden “ÇOCUKÇA” konuşarak anlaşırlar biz de buna bayılırdık. 23 Nisan haftası tam anlamıyla evlerde, sokaklarda, mahallelerde bayram havası eserdi. Kortej günü, her ülke geçitte yöresinin kostümleri ve müzikleri eşliğinde halkoyunlarını oynar, kültürlerini tanıtırlardı. Bulgaristan, Ukrayna, Romanya, Çekoslovakya, Gürcistan ve daha hatırlayamadığım bir çok ülke.

Ben, Erfelek ilçesinde görevliydim o zaman. Kadrom da köyde idi. Bizim ilçeye verilen iller arasında Adıyaman- Yozgat- Çorum grubu vardı. Ben de bu grupların rehberliğinde görevlendirilmiştim. Her gün önceden hazırlanmış etkinliğin içinde buluyorduk kendimizi. 32 kişilik Adıyaman Ekibinin mükemmel oyunlarını unutmak mümkün mü? Muhteşem oynuyorlardı. O zaman, Sinop yöresi olarak kendimize ait ekibimizin olmamasına çok üzülmüştüm.

Derlemelerim o yıllarda başladı. Sinop halkoyunları doğru temsil edilmeli diye kolları sıvadım. Yöremizde tütün tarımı geçmişi vardı. Çocukluğumda da halk kültürleri ile ilgilenmeyi çok severdim. Hastanenin üst tarafındaki evimizden, annem görmeden komşunun salaşına tütün dizmeye kaçardım. Tütün dizerken türkü, bilmece gırla giderdi. Benim de hiç kız kardeşim yok. Erkek kardeşlerimle tıkıt, teksas tommiks kovboyculuk oyunları oynamaktan bıkmıştım. Tütün dizen kızlarla yarenlik etmek bu nedenle çok hoşuma gidiyordu. Annem ellerin ve üstün zifir oldu diye kızsa da azar yemeye değiyordu.

78- 80 yıllarında öğretmenlik yaptığım köyde, tütün imecesine katıldım. Her ayrıntıyı öğrenmek istiyordum. Tütün tohumunu çiğnerken Nuriye Teyze türkü söyler, ayakları ile de ritim tutardı. Tütün tohumunun saçılması, karıkların açılması, fidelerin dikilmesi, kazılması, sabah gün ışımadan tütün tarlasında tütün kırılması hepsi kafamda halkoyunu olarak canlanıyordu. Ama ” BELİM BIKINIM DA KIRILIYORDU”. Olsun, belim bıkınım kırılsa da insanların ne çektiğini yaşayarak öğrenmiştim.

Oyunları derledim, 1997 yılında TRT Halk Dansları Genel Sanat Yönetmeni Sayın Suat İnce’yi bin bir gayretle Sinop’a getirme çabalarımın sonucunda, oyunlarımıza onun da eli değdi. İzleyeceğiniz ekiplerin öğretmenlerini, Kültür Müdürlüğünde Kurs açarak yetiştirdim. O kursa Suat İNCE geldi ve 2 gün ders verdi. Artık derlediğim Tütün, Leylim, Nay Niya, Düz Horon(Gürcü Horonu), Dağbaşı Karşılaması oyunları literatüre geçmiş oldu. Halkoyunlarına değer verenler için, 1997 Sinop İl Yarışmalarında derlediğim oyunların kaybolmaması, geleceğe kalması amacıyla öğrencilerimin yarışma ekiplerini izleyin:

Ilk Uluslararası Sinop Çocuk Şenliğine, 1981 yılında Türkiye’den 13 ayrı ilden okul, yurt dışından da bir tek Libya katılmıştı. Bahri Kalındamar, bu etkinliği daha özgür ve özgün yapabilmek için 1984’te Sinop Çocuk Kulübü’nü kurdu. 1985’te bu kez 30 ilden 35 ilkokulun katılmasıyla Sinop Çocuk Şenliklerinin ikincisi gerçekleştirildi.

Bahri Kalındamar’ın, Cumhuriyet Gazetesi’ne verdiği ropörtaj ve bilgileri sizlerle paylaşmak istiyorum:

Kalındamar, gazetemize, kulüp ve şenlik hakkındaki bilgileri içeren belgeleri verdi. Sonra ısrarla, “bunları sakın benim yaptığımı yazmayın. Çünkü bunların hepsini Sinop halkı yaptı” dedi. 30 il, onlarca öğrenci ve ekip görevlileri, müzisyenler, şoförler hepsini Sinoplu aileler ve Sinoplu esnaf konuk etti” dedi. Sinop’tan kalkıp gazetemize gelmesinin nedeniyse, Sinop Çocuk Kulübü’nün ülke çapında başlattığı kitap toplama kampanyasını duyurmaktı.

Çok emek verdiğimiz halkoyunlarımız, Sinop’ta durgun çağını yaşamaktadır. Yeniden canlanması dileğiyle. Y. SARIKAYA